Postępująca choroba o powolnym przebiegu z okresami zaostrzeń i ustępowania objawów ( remisji). Przebieg choroby zależy od umiejscowienia zmian zwyrodnieniowych ( najczęściej stawy biodrowe, kolanowe i kręgosłupa) oraz od stopnia ich nasilenia. Najczęściej chorują osoby starsze z nadwagą.
PRZYCZYNY
- przebyte urazy ostre i przewlekłe ( np. urazy sportowe, długotrwała, wymuszona pozycja podczas pracy, przeciążenia),
- wady wrodzone układu kostno – stawowego
- zaburzenia endokrynologiczne ( cukrzyca, niedoczynność tarczycy, otyłość),
- czynniki genetyczne( częste występowanie rodzinne),
Choroba dotyczy głównie chrząstek stawowych, które początkowo, stopniowo stają się cieńsze z powodu zmniejszonej zawartości wody. W chrząstkę wnikają naczynia krwionośne, gromadzą się wysięki zapalne, które wraz z cytokinami (czynniki prozapalne) prowadzą do destrukcji stawu. W chrząstce i otaczającej kości powstają cysty osłabiające kość. Oderwane części kostne i chrzęstne ulegają wchłonięciu lub zdeponowaniu w błonie maziowej stawów. Dochodzi do pogrubienia torebki stawowej i wiązadeł okołostawowych. Równocześnie toczą się procesy naprawcze (tworzą się wyrośla kostne na granicy chrzęstno- kostnej) proces zapalny prowadzi do zbliznowaceń. W późniejszych etapach dochodzi do zaników mięśni szkieletowych otaczających stawy. Postępujący proces chorobowy doprowadza do ograniczenia ruchomość stawów i pogarszania sprawności ruchowej. Początek choroby zależy od stopnia przeciążenia stawów, nieprawidłowości w budowie chrząstki stawowej i tkanek okołostawowych.
OBJAWY
- ból stawów pojawiający się przy ruchach po okresie spoczynku,
- bóle spoczynkowe ( nocne ),
- ograniczenie ruchomości stawów
Zmiany w chorobie zwyrodnieniowej stawów w zależności od lokalizacji zmian:
- stawy drobne dłoni – wyniosłości kostne – guzki Heberdena( stawy miedzy paliczkowe dalsze) i Boucharda ( stawy miedzy paliczkowe bliższe).
- stawy kolanowe – torbiele-cysty podkolanowe często powodujące pęknięcia kaletki maziowej i wypływania wysięku pomiędzy mięśnie podudzia, w wyniku czego tworzą się obrzęki podudzia.
- stawy kręgosłupa – nieprawidłowe ( odwodnione), krążki międzykręgowe powodują zmniejszenie przestrzeni międzykręgowej ( często opisywane w RTG kręgosłupa, obniżenie wysokości krążków międzykręgowych). Ból pojawia się nie tylko podczas ruchów ( np. głową- kręgosłupa szyjnego), ale i w pozycji stojącej( przy współistniejącej skoliozie). Tępe bóle pleców świadczą o zajęciu stawów krzyżowo-żebrowych. Ograniczenie ruchomości kręgosłupa wynika z zajęcia minimum trzech sąsiadujących za sobą kręgów. Może dojść do wypadnięcia zawartości krążka międzykręgowego ( tzw. przepuklina jądra miażdżystego) objawiającego się nagłym, silnym bólem kręgosłupa.
POWIKŁANIA
- zwężenie naturalnych przestrzeni dla struktur nerwowych ( korzeni nerwów wychodzących z rdzenia kręgosłupa i samego rdzenia kręgosłupa )mogą dawać objawy neurologiczne wynikające z ucisku na te struktury. Najczęstsze są tak zwane objawy korzeniowe – ból z promieniowaniem wzdłuż przebiegu uciśniętego nerwu. Przykładowo w tzw. rwie kulszowej występuje ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa z promieniowaniem do kończyn wzdłuż bocznej powierzchni uda i podudzia. Może dojść do nagłych ubytkowych objawów neurologicznych-osłabienia i zmniejszenie odczuwania czucia w obrębie kończyny i zaburzeń w oddawaniu moczu i stolca- są one wskazaniem do pilnej hospitalizacji , gdyż jedynym skutecznym leczeniem może być odbarczająca interwencja chirurgiczna.
- ześlizgniecie się kręgu ( tzw. kręgozmyk), również z możliwymi objawami neurologicznymi
- nagłe zablokowanie stawu spowodowane oderwaniem się fragmentów kości i chrząstki i przemieszczeniem się ich do jamy stawowej.
PROFILAKTYKA I LECZENIE
- obniżenie masy ciała już o 5 kg może zmniejszyć ryzyko choroby aż o 50%
- konieczna jest korekta wad postawy
- odciążenie chorych stawów ( laska zawsze po stronie przeciwnej do chorego stawu ), ograniczenie dźwigania ciężkich przedmiotów
- umiarkowana aktywność fizyczna z okresami odpoczynku odciążającymi staw.
Leczenie farmakologiczne może wiązać się z wysokim ryzykiem powikłań.
- niesterydowe leki przeciwzapalne ( np. ketoprofen, diklofen ) – wiążą się z ryzykiem uszkodzenia śluzówki żołądka ( u 30 % pacjentów rozwija się choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy) oraz z innymi działaniami niepożądanymi, szczególnie przy przewlekłym stosowaniu .
- inne leki przeciwbólowe ( np. paracetamol)
- leki podawane dostawowo (glikokortykosteroidy, hialuroniany)- wielokrotne podawanie może prowadzić do zniszczenia stawów
- leczenie operacyjne (np. endoprotezoplastyka, osteotomia korygująca oś kończyny dolnej), arteodeza- unieruchomienie stawu, artroskopia).
Skutecznym, pozbawionym działań ubocznych leczeniem jest leczenie uzdrowiskowe. Wykorzystuje się w nim naturalne kopaliny, fizykoterapię i kinezytorapię. W uzdrowiskach prowadzona jest profilaktyka choroby zwyrodnieniowej stawów i promocja zdrowia.
Leki na bazie naturalnych, uzdrowiskowych kopalin przeznaczone są dla pacjentów, którzy ze względu na przeciwwskazania do konwencjonalnych zabiegów uzdrowiskowych lub brak czasu nie mogą skorzystać z leczenia sanatoryjnego. Jeżeli pacjent przebył już leczenie sanatoryjne stosując te leki w domu ma możliwość przedłużenia efektów kuracji.
Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne SULPHUR ZDRÓJ z Buska-Zdroju jest jedynym w Polsce producentem leków przeciwreumatycznych z solanki siarczkowej z Szybu Soleckiego uzdrowiska Solec-Zdrój Sp.j. oraz zagęszczonego wodnego wyciągu borowinowego (peloidów).
Leki przeciwreumatyczne:
- maść borowinowa 60g
- reumogel żel borowinowy 130 g
- bals sulphur żel 300g. – żel siarczkowy
Leki te wcierane w chore stawy , działają przeciwbólowo, przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie. Zastosowanie leków w seriach 2-3 tygodniowych pozwala zwalczyć ból i poprawić sprawność ruchową . Mogą być również stosowane w lokalnych gabinetach fizykoterapii. Zabiegi jonoforezy borowinowej (z lekiem reumogel) oraz jonoforezy siarczkowej i fonoforezy (ultradźwięki z dodatkiem leku bals sulphur żel) leczą chore stawy i kręgosłup.
Leki wytwarzane przez P.F. SULPHUR ZDRÓJ są bezpieczne, w przeciwieństwie do większości innych leków przeciwreumatycznych nie mają działań niepożądanych, nawet przy długotrwałym stosowaniu.
Twoje stawy mogą wspomóc także produkty uzdrowiskowe sulphur. Wytwarzane są one w standardzie produkcji leków, cechuje ich więc wysoka jakość i skuteczność działania.
DOMOWE SANATORIUM:
Jeżeli nie możesz leczyć się w uzdrowisku wspomóż chore stawy we własnym domu!
- kąpiel siarczkowa stanie się nią zwykła kąpiel, jeżeli dodasz buskie SPA siarczkowe jedyne w Polsce na bazie solanki siarczkowej. Możesz je również zastosować jako żel pod prysznic
- buska maska siarczkowa z solanki siarczkowej do kąpieli, pod prysznic i okładów na ciało. Oryginalna jest biała (nie zawiera żółtej lanoliny).
- kąpiel borowinowa – poczuj zapach sosnowego lasu dodając do kąpieli borowinę SPA
- okłady z borowiny „plus” – wzbogaconej prawie 20 % zagęszczonym wodnym wyciągiem borowinowym
- masło borowinowe – do wcierania i masażu borowinowego stawów i kręgosłupa. Masło zawiera najcenniejsze skoncentrowane składniki borowin i naturalne olejki eteryczne ( goździk, rozmaryn, imbir), które działają rozgrzewająco. Użycie masła do masażu klasycznego wzmacnia jego działanie lecznicze.