Jest to przewlekła, postępująca choroba zapalna prowadząca do zesztywnienia kręgosłupa, zmian w stawach biodrowych, biodrowo-krzyżowych oraz rzadziej w stawach barkowych, kolanowych i skroniowo-żuchwowych. Przyczyna choroby nie jest znana, podkreśla się uwarunkowania genetyczne (u ponad 90 % chorych obecny jest antygen HLA B27). Istnieje hipoteza mówiąca o roli procesu autoimmunizacyjnego i zakażeń (reakcja autoagresji na antygen chrząstki stawowej aktywowana m.in. przez czynniki zakaźne), a także powtarzających się mikrourazów prowadzących do zapalenia przyczepów ścięgnistych mięśni. Choroba występuje u ok. 0,5 – 1% populacji. Zazwyczaj rozpoczyna się u starszej młodzieży lub u młodych dorosłych, nierzadko trudno jest uchwycić początek objawów. We wczesnym okresie choroby mogą występować stany podgorączkowe, osłabienie, utrata masy ciała, nie są to jednak objawy specyficzne. Typowy jest ból odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa trwający co najmniej 3 m-ce, ból promieniuje do pachwin, pośladków i stawów kolanowych. Charakterystyczne jest nasilanie się bólu w godzinach nocnych oraz ustępowanie objawów po ćwiczeniach fizycznych. U części pacjentów choroba zaczyna się od zapalenia stawów kolanowych lub skokowych, albo też od zapalenia rozcięgna podeszwowego lub ścięgna piętowego (Achillesa). Wczesnym objawem jest także widoczne badaniu RTG zniesienie fizjologicznej lordozy w obrębie odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa. W miarę postępu choroby proces zapalny obejmuje coraz wyższe odcinki kręgosłupa. Zajęcie odcinka piersiowego kręgosłupa objawia się bólami w klatce piersiowej nasilającymi się przy oddychaniu. Może dojść do zmniejszenia się rozszerzalności klatki piersiowej, tym samym do gorszej wentylacji płuc i skłonności do zakażeń. Zajęcie odcinka szyjnego kręgosłupa może prowadzić do jego całkowitego unieruchomienia oraz skłonności do złamań, z możliwymi poważnymi konsekwencjami neurologicznymi (porażenie wszystkich kończyn). Postępujące zmiany w całym kręgosłupie powodują, że sylwetka chorego jest coraz bardziej pochylona do przodu, usztywniona. Widoczny w badaniu RTG obraz „kija bambusowego” świadczy o całkowitym zrośnięciu się kręgosłupa. Jednoczesne zmiany w obrębie kręgosłupa i stawów obwodowych prowadzą do przykurczy w obrębie kończyn dolnych, następnie górnych i w konsekwencji do poważnego kalectwa.

ZMIANY POZASTAWOWE W PRZEBIEGU ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA

• Narząd wzroku – zapalenie tęczówki wyprzedza objawy ze strony narządu ruchu lub występuje po latach trwania choroby. Może prowadzić do pogorszenia a nawet utraty wzroku.
• Układ krążenia – częstość jego zajęcia zwiększa się wraz z czasem trwania choroby. Może dojść do niedomykalności zastawki aortalnej, zaburzeń w układzie przewodzącym serca lub zapalenia wsierdzia)
• Układ moczowo – płciowy  – choroba często doprowadza do uszkodzenia nerek i zapalenia gruczołu krokowego
• Układ pokarmowy – często współistniejąca choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
• Układ oddechowy – wspomniane wcześniej ograniczenie ruchomości klatki piersiowej, pogorszenie wentylacji płuc i skłonność do infekcji

Choroba ok. trzykrotnie częściej występuje u mężczyzn, u kobiet może być jednak trudniejsza do rozpoznania z uwagi na nietypowy przebieg. Częściej dochodzi u nich do zajęcia stawów obwodowych i odcinka szyjnego kręgosłupa, proces chorobowy zazwyczaj jest mniej nasilony i wolniej postępuje.

DIAGNOSTYKA ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA

Bardzo ważnym badaniem jest RTG z oceną nasilenia zmian. Pomocne mogą być badania laboratoryjne krwi (morfologia, OB, CRP), moczu (badanie ogólne) i płynu stawowego. Wskazane jest oznaczenie antygenu HLA – B27.

LECZENIE ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA

Podstawowe znaczenie ma wczesne wdrożenie rehabilitacji ruchowej oraz odpowiedniego stylu życia (ograniczenie obciążenia kręgosłupa), spanie na specjalnym materacu dostosowującym się do fizjologicznych krzywizn kręgosłupa., zaprzestanie palenia tytoniu. Wskazana jest kompleksowa rehabilitacja narządu ruchu. Najskuteczniejsze w leczeniu są kąpiele w solankach siarczkowych , których bogate złoża znajdują się w Solcu-Zdroju i Busku-Zdroju. Leczniczo działają również zabiegi borowinowe (peloidoterapia).

Leczenie ogólne:

Niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – stosowane głównie w okresach zaostrzeń, ograniczone zastosowanie z uwagi na działania niepożądane, zwłaszcza u osób starszych Glikokortykosteroidy – również obarczone możliwością poważnych działań niepożądanych, stosuje się je czasami jako iniekcje dostawowe w przypadku zajęcia stawów obwodowych oraz w przypadku powikłań okulistycznych Leki modyfikujące proces zapalny (metotreksat, sulfasalazyna) Leki biologiczne

Leczenie operacyjne :

endoprotezoplastyka stawów biodrowych leczenie złamań lub podwichnięć w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa zagrażające powikłaniami neurologicznymi.

Leki na bazie naturalnych , uzdrowiskowych kopalin przeznaczone są dla pacjentów, którzy ze względów na przeciwwskazania do konwencjonalnych zabiegów uzdrowiskowych lub brak czasu nie mogą skorzystać z leczenia sanatoryjnego. Jeżeli pacjent przebył już leczenie sanatoryjne stosując te leki w domu ma możliwość przedłużenia efektów kuracji.

Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Sulphur Zdrój z Buska-Zdroju jest jedynym w Polsce producentem leków przeciwreumatycznych z solanki siarczkowej oraz zagęszczonego wodnego wyciągu borowinowego ( peloidów).

• maść borowinowa 60g
• reumogel żel borowinowy 130 g
• bals sulphur żel 300g. – żel siarczkowy

Leki te wcierane w chory kręgosłup i stawy zmniejszą bóle, redukują obrzęki, działają przeciwzapalnie. Stosowane w seriach 2-3 tygodniowych poprawiają sprawność ruchową. Leki firmy SULPHUR ZDRÓJ są bezpieczne, w przeciwieństwie do większości innych leków przeciwreumatycznych, nie maja działań niepożądanych, nawet przy długotrwałym stosowaniu.

Twoje stawy mogą wspomóc także produkty uzdrowiskowe Sulphur Zdrój. Wytwarzane są one w standardzie produkcji leków, cechuje ich więc wysoka jakość i skuteczność działania.

DOMOWE SANATORIUM

• buskie SPA siarczkowe. jedyne w Polsce wytwarzane z solanki siarczkowej do kąpieli siarczkowej lub pod prysznic.
• buska maska siarczkowa do kąpieli, pod prysznic do okładów ( oryginalny produkt jest biały, nie zawiera żółtej lanoliny!)
• borowina SPA– kuracja borowinowa z zastosowaniem emulsji borowinowej SPA do kąpieli borowinowej pachnącej lasem. Produkt na bazie zagęszczonego wodnego wyciągu borowinowego
• borowina „plus” do okładów i zawijań – czysta mikrobiologicznie borowina wzmocniona 20% wodnym zagęszczonym wyciągiem borowinowym.
• masło borowinowe do wcierania i masaży borowinowych. Zawiera najcenniejsze skoncentrowane, aktywne składniki z borowin. Użycie masła do masażu klasycznego wzmacnia jego działanie lecznicze.