Ból mięśni i stawów to dolegliwości, które mogą wynikać z wielu różnych przyczyn, od przeciążenia mięśni i stawów, przez kontuzje, po choroby przewlekłe. Ból stawów może powodować również nadmierny wysiłek fizyczny, grypa i różnego rodzaju infekcje wirusowe, zwłaszcza te przebiegające z gorączką. W zależności od źródła bólu, dostępne są różnorodne metody leczenia i sposoby łagodzenia objawów.
Przyczyny bólu mięśni i stawów
Rozpoznanie przyczyny bólu mięśni i stawów jest niezbędne dla wdrożenia odpowiedniej terapii.
Diagnostyka najczęściej jest kilkuetapowa. Lekarz przeprowadza wywiad medyczny, badanie fizykalne i, w razie potrzeby, zleca dodatkowe badania, takie jak badania krwi, obrazowe czy elektrodiagnostyczne, aby dowiedzieć się, co wywołało problem, precyzyjnie określić jego źródło i zaplanować skuteczną strategię leczenia układu ruchu.
Poznaj najczęstsze przyczyny bólów stawów i mięśni.
Przepracowanie
Przeciążenie mięśni i stawów może wynikać z nadmiernego używania grup mięśniowych w powtarzalnych ruchach lub długotrwałym przyjmowaniu niewłaściwej postawy, np. ból i sztywność mięśni szyi, pojawiający się w efekcie niewłaściwej postawy przyjmowanej podczas pracy przy biurku.
Rezultatem mogą być mikrourazy włókien mięśniowych oraz przeciążenie struktur stawowych, co manifestuje się bólem, obrzękiem oraz ograniczeniem ruchomości.
Na bóle mięśniowo-stawowe są narażone osoby wykonujące monotonne czynności ruchowe w pracy lub uprawiające sporty wymagające ciągłego i intensywnego angażowania określonych grup mięśni. Aktywność fizyczna może ponadto powodować nie tylko ból mięśni, ale również bolesne skurcze mięśni łydek czy ramion oraz zakwasy.
Kontuzje
Urazy mechaniczne, takie jak naciągnięcia, zerwania ścięgien, skręcenia lub zwichnięcia stawów, są częstymi przyczynami ostrego bólu mięśni i stawów. Kontuzje powstają najczęściej w wyniku gwałtownych, nieoczekiwanych ruchów, niewłaściwej techniki podczas wykonywania ćwiczeń fizycznych lub wypadków.
Uszkodzenie może dotyczyć zarówno tkanki mięśniowej, jak i struktur wspierających stawy, włączając w to ścięgna, więzadła oraz torebki stawowe.
Przewlekłe choroby
Ból mięśni i stawów może być także symptomem wielu przewlekłych schorzeń reumatycznych i zwyrodnieniowych.
Reumatoidalne zapalenie stawów to autoimmunologiczne schorzenie charakteryzujące się przewlekłym stanem zapalnym, który prowadzi do destrukcji stawów i bólu. Osteoartroza jest związana z degeneracją chrząstki stawowej, co również skutkuje bólem i ograniczeniem ruchu. Fibromialgia, inna przewlekła choroba, objawia się rozległym bólem mięśniowym i tkankowym, zmęczeniem oraz zaburzeniami snu.
Ogólnoustrojowy ból mięśni może również pojawiać się w przebiegu różnych schorzeń neurologicznych i zaburzeń hormonalnych, tj. niedoczynność tarczycy.
Sposoby na złagodzenie bólu
Metody łagodzenia bólu mięśniowego i stawowego obejmują szeroki zakres działań, od farmakologicznego leczenia objawowego, po modyfikacje stylu życia i zastosowanie specjalistycznych terapii.
Leki na schorzenia stawów
W terapii bólu stawowego często wykorzystuje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Do najczęściej stosowanych należą niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które redukują proces zapalny i łagodzą ból.
W przypadkach bardziej intensywnego bólu możliwe jest użycie leków przeciwbólowych na receptę, w tym inhibitorów COX-2, które mogą być mniej szkodliwe dla przewodu pokarmowego.
Dla niektórych pacjentów zaleca się także stosowanie leków modyfikujących przebieg choroby (DMARDs) lub biologicznych środków przeciwzapalnych, które mogą być pomocne w przypadkach przewlekłych schorzeń reumatycznych.
W terapii schorzeń stawów można również stosować leki bez recepty, między innymi żele i maści Sulphur – Bals Sulphur Żel, Reumogel i Maść borowinową.
Fizjoterapia
Odpowiednio zaprojektowana fizjoterapia jest niezbędnym elementem kompleksowego leczenia bólu mięśni i stawów.
Do metod fizjoterapeutycznych zalicza się między innymi:
- terapię manualną,
- krioterapię,
- aplikacje ciepła,
- elektroterapię,
- ultradźwięki
- oraz ćwiczenia rehabilitacyjne.
Włączenie do planu leczenia regularnych ćwiczeń rozciągających i wzmacniających jest kluczowe dla zapewnienia długoterminowej ulgi w bólu i zapobiegania jego ponownemu wystąpieniu. Ćwiczenia mają na celu wzmocnienie osłabionych mięśni, poprawę elastyczności, zwiększenie zakresu ruchu oraz zmniejszenie bólu.
Dieta przeciwzapalna
Właściwie zbilansowana dieta korzystnie wpływa na samopoczucie i zdrowie, jest jednym z kluczowych działań profilaktycznych i może pozytywnie przekładać się na proces rekonwalescencji.
Dietetyczne podejście do leczenia bólu mięśni i stawów skupia się na spożywaniu produktów o działaniu przeciwzapalnym i minimalizacji tych, które mogą przyczyniać się do stanów zapalnych.
Wskazane jest zwiększenie w diecie udziału warzyw i owoców bogatych w antyoksydanty, tłustych ryb dostarczających kwasów omega-3, takich jak łosoś czy sardynki, a także oliwy z oliwek, orzechów i nasion.
Zaleca się ograniczenie przetworzonych pokarmów, czerwonego mięsa oraz cukrów prostych, które mogą nasilać procesy zapalne w organizmie. Włączenie do jadłospisu kurkumy, imbiru czy zielonej herbaty, które są znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych, również może przynieść korzyści w minimalizowaniu dolegliwości bólowych.
