Dłonie i nadgarstki są przez ludzi używane do wykonywania wielu codziennych czynności – ubierania się, pracy na komputerze, pisania SMS-ów, podnoszenia przedmiotów, przygotowywania jedzenia czy prowadzenia samochodu. Zazwyczaj nie zdajemy sobie z tego sprawy aż do momentu pojawienia się dolegliwości bólowych, które mogą zakłócać nasze życie. Jednak nie każdy ból nadgarstka wymaga opieki medycznej. Kiedy należy zgłosić się do lekarza w przypadku dolegliwości nadgarstka? Poznaj objawy i leczenie zespołu cieśni nadgarstka. Przygotowaliśmy kompendium wiedzy, w którym wyjaśniamy wszelkie wątpliwości.

Rola nadgarstków w codziennym życiu

Nadgarstki składają się z małych stawów, dzięki czemu możemy wykonywać dłońmi precyzyjne ruchy. Niestety narażone są na bóle, urazy i przeciążenia, których przyczynami mogą być stany zapalne, przeciążenia czy choroby reumatyczne. W dłoniach znajdują się mięśnie wewnętrzne, które kontrolują ruchy motoryczne palców takie jak pisanie oraz mięśnie zewnętrzne, które kontrolują większe ruchy dłoni i nadgarstków takie jak podnoszenie ciężkich przedmiotów. Więzadła to tkanki łączne, które utrzymują kości dłoni i nadgarstka na miejscu. Jednym z rodzajów tkanki łącznej, która łączy mięśnie z kośćmi oraz stabilizuje ruch, są ścięgna. Urazy, przeciążenia, silny ból i choroby mogą wpływać na każdą ze struktur znajdujących się w dłoni i nadgarstku.

Co to jest zespół cieśni nadgarstka?

Ból zlokalizowany w okolicy nadgarstka to najczęściej zestaw objawów powiązanych z uciskiem na nerw pośrodkowy w nadgarstku, których przyczyną najczęściej jest ucisk mechaniczny. To dolegliwość, która towarzyszy różnym chorobom i stanom, wśród których można wyliczyć m.in.:

• choroby reumatyczne takie jak RZS, zapalne choroby stawów, dna moczanowa;
• choroby zakaźne;
• choroby zapalne;
• choroby zawodowe i urazy;
• zespół de Quervaina;
• choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego;
• inne – złamania kości, obrzęki.

Objawy zapalenia stawu nadgarstka

Najczęstszymi objawami zapalenia stawu nadgarstka oprócz bólu są:

• sztywność,
• ograniczony zakres ruchu,
• obrzęk,
• drętwienie,
• zaburzenie ruchomości stawu,
• zaczerwienione i opuchnięte stawy,
• nieprzyjemne doznania w okolicy kciuka, palca wskazującego i serdecznego,
• mrowienie lub pieczenie w palcach,
• utrudnione wykonywanie precyzyjnych czynności
• trudności z precyzją ruchu

Istnieją 4 rodzaje zapalenia stawów, które mogą wpływać na normalne funkcjonowanie nadgarstków, a są to:

• choroba zwyrodnieniowa stawów
• reumatoidalne zapalenie stawów
• łuszczycowe zapalenie stawów
• pourazowe zapalenie stawów

Warto podkreślić, że objawy zapalenia stawu nadgarstka mogą się różnić zależnie od przyczyny. Czasem towarzyszą mu inne objawy takie jak m.in. sztywność stawów, ból nadgarstka przy zginaniu, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.  U niektórych mogą być łagodne, naprzemiennie pojawiać się i znikać lub samoistnie ustępować. U innych natomiast mogą być poważne i znacznie utrudniać codzienne życie, czy nawet powodować wybudzenie się ze snu.

Czynniki ryzyka zapalenia stawu nadgarstka

W przypadku zespołu cieśni nadgarstka wśród czynników ryzyka wyliczamy m.in.:

• ciążę
• płeć żeńską
• otyłość
• niewydolność nerek
• niedoczynność tarczycy
• choroby reumatyczne
• choroby o podłożu zapalnym
• wiek dojrzały
• wykonywanie powtarzalnych ruchów obciążających nadgarstki
• alkoholizm
• palenie papierosów
• wcześniej przebyte urazy nadgarstka

Kiedy udać się do specjalisty?

Bóle nadgarstków mogą dotyczyć osób w każdym wieku. Jeśli objawy ogólne nie ustąpią samoistnie w ciągu kilku dni, warto skontaktować się z lekarzem w celu ustalenia przyczyny bólu. Niewielki ból nadgarstka czasem złagodzą proste domowe rozwiązania takie jak odpoczynek, ciepłe i zimne okłady, leki przeciwbólowe bez recepty czy kosmetyki i leki przeciwzapalne. Warto skorzystać z leku maść borowinowa dostępnego, w każdej aptece bez recepty. Do jakiego lekarza udać się w przypadku bólu nadgarstka, gdy objawy nasilają się? W przypadku nasilonych objawów utrzymujących się przez kilka dni warto udać się do lekarza lub specjalisty – fizjoterapeuty, reumatologa, neurologa, ortopedy czy chirurga ręki.  Kiedy ból jest silny, dostrzegasz znaczne ograniczenie ruchomości domowe sposoby mogą już nie pomóc. Taka sytuacja może wymagać konsultacji z lekarzem. Również w przypadku bólu i obrzęku stawów, bólu w okolicy stawu, a także bólu stawu warto udać się do specjalisty.

Jakie badania należy wykonać w celu ustalenia przyczyny zespołu cieśni nadgarstka?

Jeśli objawy będą się nasilać, zamiast ustępować, należy wykonać badania w celu ustalenia przyczyn dolegliwości. Z podejrzeniem zespołu cieśni nadgarstka warto umówić się na konsultacje do lekarza ortopedy, który zaleci odpowiednie badania w celu rozpoznania choroby.

Leczenie zapalenia stawu nadgarstka

Zapalenie stawu nadgarstka najczęściej jest diagnozowany pomiędzy 30-60 rokiem życia. W przypadku łagodnych dolegliwości postępowanie diagnostyczno-lecznicze ogranicza się do robienia częstszych przerw, by zapewnić odpoczynek dłoniom i nadgarstkom oraz zimnych okładów, których zadaniem jest zmniejszenie obrzęku, a także zażywania leków przeciwzapalnych. Zazwyczaj kuracja w przypadku zapalenia stawu nadgarstka polega na spowalnianiu rozwoju choroby oraz łagodzeniu bólu. Lekarze najczęściej stosują terapie farmakologiczne przy użyciu niesteroidowych leków przeciwreumatycznych czy kortykosteroidów. Dobrym rozwiązaniem są także zalecane przez specjalistów kuracje wspomagające w przypadku zapalenia nadgarstków, które obejmują: ćwiczenia, kąpiele, masaże, krioterapię, laser, ultradźwięki, termoterapię, galwanizację czy światło spolaryzowane. Bardzo istotne są także zalecenia związane ze zmianami w stylu życia i diecie. Wraz z wiekiem trzeba liczyć się z tym, że może pojawić się więcej zmian zwyrodnieniowych.

Podsumowanie

Jak widać, przyczyny bólu nadgarstka mogą być różnorodne. Lekarz w zależności od wielu różnorodnych czynników, dobiera metodę leczenia. Jeśli objawy są łagodne, najczęściej zaleca kuracje zachowawcze, takie jak ortezy, ćwiczenia jogi czy fizjoterapię. W przypadku niezadowalających efektów konieczne może być leczenie operacyjne. Skuteczne jest leczenie, które przekłada się na mniejszy ból i sztywność w okolicach dłoni i chrząstki stawowej, a także zwiększeniem ilości płynu stawowego. W przypadku dolegliwości takich jak reumatoidalne zapalenie stawów leki dostępne bez recepty nie zawsze działają, a po ich zastosowaniu ból nie ustępuje.